ΤΙ ΕΙΝΑΙ…
Ο ερπητοϊός των σκύλων (CaHV-1) είναι ένας παγκοσμίως διαδεδομένος DNA ιός. Ανήκει στην οικογένεια Herspeviridae, υποοικογένεια Alphahersviridae και στο γένος Varicellovirus. Προσβάλλει τα μέλη της οικογένειας Canidae (σκύλοι, λύκοι, κογιότ).
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ…
Βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση ή πολλαπλασιάζεται στους ιστούς των ξενιστών. Εκτός ξενιστή δεν μπορεί να επιβιώσει και καταστρέφεται εύκολα ακόμη και με τα κοινά απολυμαντικά. Είναι εξαιρετικά ασταθής σε θερμοκρασίες >38°C και <-20°C καθώς και σε pH <5 ή >8.
ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ…
Μεταδίδεται μετά από στενή επαφή των σκύλων μεταξύ τους. Πολλοί σκύλοι, οι οποίοι μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα κλινικό σύμπτωμα, αποβάλλουν τον ιό με τα οφθαλμικά, ρινικά, προστατικά ή κολπικά τους εκκρίματα. Επίσης η μετάδοση είναι δυνατό να συμβεί από τη μητέρα στα έμβρυα, χωρίς όμως να είναι σαφές αν η μετάδοση γίνεται ενδομητρίως ή κατά τον τοκετό.
Τα ζώα, τα οποία έχουν μολυνθεί πρόσφατα, αποβάλλουν τον ιό σε μεγαλύτερες ποσότητες και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με εκείνα, στα οποία ο ιός βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση. Τα τελευταία μετά από κλινική ή υποκλινική επιδείνωση αποβάλλουν τον ιό σε μικρές ποσότητες και για μικρότερο χρονικό διάστημα.
ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Οι ενήλικες σκύλοι, που εκτίθενται στον ιό, μπορεί να παρουσιάσουν μια ελαφριά ρινίτιδα (συνήθως αποτελεί τμήμα του kennel cough) ή μια κυστική κολπίτιδα ή ποσθίτιδα. Υπάρχουν επίσης αναφορές για επιπεφυκίτιδες και έλκη του κερατοειδούς με απουσία άλλου συμπτώματος. Συνήθως οι ενήλικοι σκύλοι, που φέρουν τον ιό, είναι ασυμπτωματικοί και μόνο σε περιπτώσεις ανοσοκαταστολής παρατηρείται ιαιμία και εισβολή του ιού σε εσωτερικά όργανα.
Οι έγκυες σκύλες, που μολύνονται από τον ερπητοϊό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, είναι πιθανόν να αποβάλλουν ή να γεννήσουν νεκρά έμβρυα ανάλογα με το στάδιο της κυοφορίας. Πολλές φορές δεν εμφανίζουν κάποιο άλλο κλινικό σύμπτωμα ενώ μπορεί η επόμενη εγκυμοσύνη τους να είναι επιτυχής.
Στα κουτάβια ηλικίας 1-3 εβδομάδων το ποσοστό της θνησιμότητας σε μια τοκετοομάδα μπορεί να φτάσει ακόμα και το 100%. Έως την ηλικία των 4 εβδομάδων οι θάνατοι είναι σποραδικοί, ενώ σπάνια παρατηρείται θνησιμότητα σε κουτάβια ηλικίας 6 μηνών. Τυπικά η ασθένεια είναι οξεία και οι θάνατοι συμβαίνουν μέσα σε χρονικό διάστημα 24 ωρών. Σε περίπτωση που εκδηλωθούν κλινικά συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι: πτώση της θερμοκρασίας, ληθαργικότητα, απροθυμία θηλασμού, διάρροια, ρινικό έκκριμα, επιπεφυκίτιδα, οίδημα του κερατοειδούς, ερυθηματώδες εξάνθημα και κύστεις στο στοματικό ή γεννητικό βλεννογόνο. Μετά την ηλικία των 3 μηνών η φυσική αντίσταση στη μόλυνση βελτιώνεται καθώς ωριμάζει το θερμορυθμιστικό σύστημα των κουταβιών και έτσι έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν υψηλές θερμοκρασίες σώματος.
Οι ακτινογραφίες του θώρακος ενδέχεται να δείξουν τυπικές αλλοιώσεις ιογενούς πνευμονίας. Στη γενική εξέταση αίματος, σε αντίθεση με τα άλλα ιογενή νοσήματα, μπορεί να διαπιστωθεί λευκοκυττάρωση.
Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Ορολογικές εξετάσεις γίνονται με τη χρήση ορού, που λαμβάνεται από το ύποπτο ζώο. Στο αρχικό στάδιο της μόλυνσης οι ορολογικοί τίτλοι είναι θετικοί αλλά δυστυχώς σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να συμβεί σημαντική μείωση της τιμής των τίτλων και σε περιπτώσεις υποκλινικής νόσου να έχουμε ακόμη και αρνητικοποίηση του τίτλου (αρνητικούς τίτλους). Από τα παραπάνω προκύπτει ότι τα αποτελέσματα των εξετάσεων σε σκυλιά, που έχουν προσβληθεί από τον ιό, είναι δυνατόν να είναι αρνητικά, όχι επειδή δε φέρουν τον ιό, αλλά επειδή αυτός βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση.
H PCR είναι αρκετά αξιόπιστη και ευαίσθητη μέθοδος. Για τη διεξαγωγή της χρησιμοποιείται φρέσκος ιστός καθώς και δείγματα από υγρά σώματος και συνήθως είναι θετική σε περιπτώσεις πρωταρχικής μόλυνσης κατά την οποία ο ιός πολλαπλασιάζεται.
Στα νεκρά έμβρυα, η διάγνωση τυπικά γίνεται με απομόνωση του ιού από τους ιστούς με διάφορες τεχνικές (κυτταροκαλλιέργειες, PCR). Τα δείγματα (ήπαρ, σπλήνας, πνεύμονες ή ακόμα καλύτερα ολόκληρο το έμβρυο) πρέπει να αποστέλλονται στο εργαστήριο ΑΜΕΣΑ και σε συνθήκες ψύξης – ΟΧΙ ΚΑΤΑΨΥΞΗΣ.
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία δεν έχει συνήθως κανένα αποτέλεσμα σε κουτάβια που έχουν προσβληθεί από τον ιό. Ακόμα όμως και σε αυτά που θα επιβιώσουν η πρόγνωση είναι επιφυλακτική λόγω του ότι η καταστροφή σε λεμφαδένες, εγκέφαλο, νεφρούς και ήπαρ είναι συνήθως μη αναστρέψιμη.
Όταν είναι επιβεβαιωμένη η ύπαρξη του ιού ή υπάρχει υποψία έκθεσης της τοκετοομάδας στον ερπητοιό, και πριν την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων, τοποθετούμε τα κουτάβια άμεσα σε θερμοκοιτίδα θερμοκρασίας 35°C και υγρασίας 50%.
Χρήσιμη είναι η ενίσχυση της παθητικής ανοσίας, την οποία λαμβάνουν τα κουτάβια με το πρωτόγαλα και με τη χορήγηση ορού με αντισώματα, και η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού εκδήλωσης των κλινικών συμπτωμάτων και της θνησιμότητάς τους.
Η χρήση των αντιβιοτικών ευρέως φάσματος κρίνεται απαραίτητη για την αντιμετώπιση δευτερογενών βακτηριακών μολύνσεων. Η αντιική θεραπεία (acyclovir) χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Η ΠΡΟΛΗΨΗ
- Εμβόλιο. Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη κυκλοφορεί εμβόλιο, το οποίο προκαλεί ενεργητική ανοσοποίηση των θηλυκών σκύλων έναντι του ιού. Ακόμα και θηλυκά σκυλιά, τα οποία έχουν χάσει ολόκληρη τοκετοομάδα από τον ερπητοϊό, δεν πρέπει να αποκλείονται από την αναπαραγωγή αλλά να εμβολιάζονται κατά τη διάρκεια της επόμενης εγκυμοσύνης τους.
- Ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού, με τη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής και ειδικού σιτηρεσίου, στις έγκυες σκύλες καθ’όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας.
- Απομόνωση των εγκύων τις τελευταίες 3 εβδομάδες της κυοφορίας καθώς και τις πρώτες 3 εβδομάδες μετά τον τοκετό. Σ’αυτό το χρονικό διάστημα πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με άλλα ζώα ακόμη και της ίδιας εκτροφής.
- Να τηρούνται αυστηρά οι συνθήκες υγιεινής. Με δεδομένο ότι ο ιός είναι ευαίσθητος σε όλα τα συνήθη απορρυπαντικά, είναι επιβεβλημένο η τοκετοομάδα να είναι «προστατευμένη» από μικρόβια.
- Η απόλυτη εκρίζωση του ιού θεωρείται «αδύνατη» για τα περισσότερα εκτροφεία και δε συστήνεται προσπάθεια αυτής.
Από την Καλλιόπη Ρουμελιώτη, Κτηνίατρο D.V.M.
Εκπαιδευθείσα εις το Justus Liebig Universitaet Giessen της Γερμανίας
Μέλος του European Veterinary Society for Small Animal Reproduction
Κτηνιατρικό Κέντρο Πολυγώνου, Αμφίκλειας 50 & Βαφειοχωρίου, Πολύγωνο
web: www.vetmed.gr Τηλ: 2106428605 – 6944747663
Αν θέλετε να φιλοξενήσουμε και τα δικά σας άρθρα επικοινωνήστε μαζί μας!
Ακολουθήστε τη Σελίδα του Dogpark.gr στο Facebook , στο Instagram και στο Twitter για άμεση ενημέρωση για όλα μας τα άρθρα αλλά και για θέματα που δεν καλύπτουμε εδώ!
