Havanese – ένας τετράποδος Κουβανός γελωτοποιός
Αυτό το μικρόσωμο σκυλάκι ανήκει στην ομάδα 9 της FCI (σκύλοι συντροφιάς) και στην οικογένεια των bichons, η οποία περιλαμβάνει Bichon Frise, Bolognese, Maltese, Coton de Tulear, Tvetnaya Bolonka και Little Lion Dog.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσουμε με ακρίβεια την προέλευση της φυλής Havanese.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την καταγωγή της:
Η πιο πιθανή από όλες, την οποία υιοθέτησε και η FCI, αναφέρει ότι προέρχεται από τη Μεσόγειο, άρα όπως τo Maltese και άλλα bichons είναι απόγονος του αρχαίου μελιταίου κυνιδίου. Εξελίχθηκε στη δυτική Μεσόγειο κυρίως στα παράλια της Ισπανίας και της Ιταλίας και από κει το μετέφεραν στην Κούβα οι Ιταλοί ναυτικοί.
Η άλλη θεωρία θέλει το Havanese να είναι η διασταύρωση των Bolognese που έφεραν οι Ιταλοί στην Αργεντινή και των τοπικών μικρών poodle. Από την Αργεντινή μεταφέρθηκε στην Κούβα όπου πήρε ονομασία havanais.
Εδώ όμως δεν τελειώνουν οι θεωρίες – μια άλλη λέει ότι προέρχεται κατευθείαν από το Maltese και το έφεραν στην Κούβα οι Ισπανοί όταν εξελισσόταν η ισπανική αυτοκρατορία.
Οι ίδιοι οι Κουβανοί πιστεύουν μία άλλη θεωρία, κατά την οποία αυτά τα μικρά σκυλάκια εκτρέφονταν σε εμπορικά πλοία που κατέπλεαν στα λιμάνια της Κούβας και ήταν δώρα σε γυναίκες πλούσιων Κουβανών με τους οποίους έκαναν εμπορικές συναλλαγές. Δηλαδή αποτελούσαν ένα είδος «μίζας».
Τέλος μια άλλη θεωρία δημιουργήθηκε από την Κουβανέζα Zoila Portuondo Guerra, κριτή μορφολογίας, εκτροφέα της φυλής και ιδρύτρια Ομίλου Havanese στην Κούβα. Η Zoila λοιπόν θεωρούσε ότι στην Κούβα υπήρχαν 2 φυλές: η μικρότερη Blanquito και η μεγαλύτερη Havanese.
Πάντως ένα είναι σίγουρο: ότι κάπου κάποτε έχει εκτραφεί μια από τις πιο υπέροχες φυλές στον κόσμο.
Δεν αμφισβητείται όμως το γεγονός ότι η χώρα εξέλιξης της φυλής είναι η Κούβα, όπου τα σκυλάκια αυτά συνόδευαν τις πλούσιες κυρίες και διακοσμούσαν τα σπίτια τους. Ώσπου ήρθε η νίκη της επανάστασης του Φιντέλ Κάστρο το 1959 και τα Havanese όπως και οι πλούσιοι ιδιοκτήτες τους έγιναν εχθροί “των εργαζόμενων της πόλης και της υπαίθρου”.
Η νίκη της επανάστασης οδήγησε σε μαζική μετανάστευση της πλούσιας κουβανικής κοινωνίας. Κάποιοι από τους μετανάστες πήραν από το νησί και τα αγαπημένα τους σκυλιά. Οι κύριες κατευθύνσεις της μετανάστευσης ήταν φυσικά οι ΗΠΑ και οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Μετά την απέλαση των Havanese από την Κούβα είναι δύσκολο να μιλήσουμε για οποιαδήποτε αναπαραγωγή αυτής της φυλής. Η κατάσταση άλλαξε τη δεκαετία του 1970 όταν άρχισε να ενδιαφέρεται για αυτήν η εκτροφέας Dorothy Goodale και ο σύζυγός της Bert. Η Dorothy Goodale μπορεί χωρίς υπερβολή να χαρακτηριστεί ως το πρόσωπο που διέσωσε αυτή τη θαυμάσια φυλή από την εξαφάνιση. Η Goodale κατάφερε να αγοράσει 11 Havanese από Κουβανούς μετανάστες. Έξι από αυτά από τις οικογένειες Perez και Fantasio που έμεναν στις ΗΠΑ και πέντε από τον Ezekiel Barba που ζούσε στην Κόστα Ρίκα. Το έτος 1974 μπορεί ίσως να θεωρηθεί ως η ημερομηνία «μηδέν» για την ανασυγκρότηση του πληθυσμού των Havanese. Τότε δημιουργήθηκε το εκτροφείο Havanese: Havana Doll House της κυρίας Goodale, η οποία επίσης στην προσπάθεια να διαδώσει τη φυλή ίδρυσε το 1979 το Havanese Club of America.
Η ευρωπαϊκή ιστορία των Havanese συνδέεται με μια άλλη κυρία – τη Γερμανίδα Monika Moser και το εκτροφείο της Pillowtalks. Έως το 1981, η κυρία Moser εκτρέφει μόνο Maltese. Το 1981 στην Ευρώπη έρχεται το πρώτο Havanese. Το φέρνει η Monika Moser φυσικά με τη βοήθεια της κυρίας Goodale. Ο σκύλος ονομάζεται Mister Sandman, και προέρχεται από εκτροφείο SSR της Mary Money. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σκύλος αυτός θα γίνει αργότερα το πρώτο Havanese στον κόσμο που απέκτησε τον τίτλο του πρωταθλητή.
Η Monika Moser κάνει και άλλες εισαγωγές Χαβανέζ από τις ΗΠΑ και το 1982 στο εκτροφείο Pillowtalks γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή γέννα Havanese. Τα κουτάβια πηγαίνουν στους ιδιοκτήτες στη Γερμανία, την Ελβετία, τη Σουηδία, την Ολλανδία τη Νορβηγία. Από τότε αυτή η άγνωστη φυλή αρχίζει σιγά σιγά να κατακτά τις καρδιές των κυνόφιλων στην Ευρώπη.
Όσο για την Κούβα, μέχρι το 1991 δεν ήταν κανείς σίγουρος αν υπάρχουν ακόμα Havanese εκεί. Το Bichon Habanero Club ιδρύθηκε για να μελετήσει τον ντόπιο πληθυσμό και να εξακριβώσει την καθαροαιμία του. Μετά από προσεκτική μελέτη δημιουργήθηκε το πρόγραμμα εκτροφής βασιζόμενο σε 15 αρχικά σκυλιά. Ταυτόχρονα το Havanese θεωρείται η εθνική φυλή της Κούβας. Το 1992 η μορφή ενός Havanese ονόματος Puppy απεικονίζεται σε αναμνηστικό γραμματόσημο.
Το 1997 το πρώτο Havanese από κουβανέζικο εκτροφείο πηγαίνει στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο ολλανδικό εκτροφείο «A Maiden Effort».
Η φυλή δεν είναι τόσο δημοφιλής εδώ στην Ευρώπη όπως στην Αμερική ή στην Κούβα.
Αυτό όμως για μας, τους λάτρεις των Havanese, είναι μάλλον ευτύχημα. Λόγω μικρής ζήτησης δεν πρόλαβαν να αναπτυχθούν τα puppy mills με Havanese, άρα η φυλή δεν κινδυνεύει ακόμα από υπερτυπισμό και κληρονομικές ασθένειες.
Και ελπίζω να παραμένει έτσι για πάντα.
ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Το επίσημο πρότυπο της FCI για το Bichon Havanais (Havanese) που ισχύει στην Ευρώπη μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Λίγο διαφορετικά είναι τα πρότυπα του Havanese του AKC (ΗΠΑ), του CKC (Καναδάς) και του UKC (Μεγάλη Βρετανία). Στο παρόν άρθρο πάντα αναφέρομαι στο πρότυπο της FCI.
Το Havanese είναι ένας μικρός (βάρος 4-8 κιλά, ύψος 21-29 εκ. στο ακρώμιο) σκύλος συντροφιάς με εντυπωσιακό, πλούσιο και μακρύ τρίχωμα. Έχει μεγάλα εκφραστικά μάτια σε σχήμα αμύγδαλου που έχουν σκούρο καφέ χρώμα. Η μύτη του είναι πάντα μαύρη ή καφέ. Η ουρά του είναι κουλουριασμένη πάνω από την πλάτη και καλύπτεται με μακριά μαλλιά. Το τρίχωμα μπορεί να είναι ίσιο, κυματιστό ή ελαφρώς σπαστό και έχει μεταξωτή υφή. Και πολύ σημαντικό θέμα: το Havanese δεν μαδάει. Η τρίχα του μεγαλώνει και κάποια στιγμή νεκρώνει και πέφτει ή δημιουργεί κόμπους. Οπότε πολύ σημαντικό είναι να περιποιείται σωστά για να διατηρήσει τον όμορφο μανδύα του.
Η Havanese είναι η φυλή με τα πιο πολλά χρώματα τριχώματος. Υπάρχουν μονόχρωμα από άσπρα, κρεμ, μπεζ, βερικοκί, χρυσά, κόκκινα, καφέ, ασημί και μαύρα αλλά πιο συχνά συναντάμε δίχρωμα ή και τρίχρωμα Havanese.
Στην ουσία είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρχουν 2 σκυλιά με τα ίδια χρώματα. Είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι το σκυλί μεγαλώνοντας μπορεί να αλλάξει πολύ ριζικά το χρώμα του τριχώματος. Δείτε ένα παράδειγμα πως άλλαξε το τρίχωμα ενός Havanese στο διάστημα 7 μηνών.
Η κίνηση του Havanese είναι ζωηρή και ελαστική όπως ταιριάζει στον εύθυμο χαρακτήρα του. Περπατώντας κρατάει ψηλά το κεφάλι και την ουρά του. Όμως η πιο όμορφη θέα είναι όταν τρέχει και κυματίζουν τα μακριά του μαλλιά.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ
Το Havanese είναι ένα πολύ χαρούμενο σκυλάκι, πάντα χαμογελαστό, που προκαλεί συμπάθεια όλων γύρω του. Παρότι μικρό δεν είναι καθόλου εύθραυστο όπως τα άλλα toy σκυλιά. Θέλει να τρέχει, να παίζει με άλλα, ακόμα και μεγαλόσωμα σκυλιά, να κάνει μεγάλους περιπάτους και να εξερευνά νέες περιοχές. Δεν είναι ούτε επιθετικό αλλά ούτε και ντροπαλό, τίποτα δεν το φοβίζει. Είναι πολύ ισορροπημένο, κάνει σαν κλόουν στις βόλτες και την ώρα του παιχνιδιού στο σπίτι αλλά όταν το αφεντικό του είναι απασχολημένο, ξαπλώνει κάπου κοντά και χαλαρώνει.
Το πρότυπο αναφέρει: “Εξαιρετικά έξυπνο σκυλί, εύκολα εκπαιδεύεται ως σκύλος προειδοποίησης. Ευαίσθητο, με χαρούμενη διάθεση, φιλικό, γοητευτικό, παιχνιδιάρικο. Αγαπά τα παιδιά και παίζει μαζί τους ασταμάτητα.” Όντως είναι συνέχεια σε επαγρύπνηση και ενημερώνει όταν κάποιος πλησιάζει το σπίτι, αλλά ως εκεί – μόλις οι επισκέπτες μπουν μέσα, τους δέχεται χαρούμενα και μοιράζει φιλιά. Γενικά πολύ λίγο γαβγίζει και ποτέ χωρίς λόγο.
Όσο για την εξυπνάδα, μαθαίνει εξαιρετικά γρήγορα την καθαριότητα όπως και τις βασικές εντολές και πολλά άλλα αστεία κολπάκια (δεν είναι τυχαίο ότι παλιά τα χρησιμοποιούσαν στο τσίρκο), γενικώς του αρέσει να μαθαίνει καινούρια πράγματα, αρκεί να υπάρχει κατάλληλη επιβράβευση δηλαδή νόστιμη λιχουδιά. Η λέξη “ευαίσθητο”, όπως χρησιμοποιείται στο πρότυπο δεν αντικατοπτρίζει πλήρως τη φύση αυτού του σκύλου. Είναι ένα τυπικό «αυτοκολλητάκι», το οποίο πάντα και παντού θέλει να συνοδεύει την ανθρώπινη οικογένειά του και γενικώς να ξέρει πάντα τι γίνεται γύρω του. Όταν γυρίζεις από τα ψώνια ή από τη δουλειά θα σε καλωσορίζει με τρελές σβούρες και θα σε γεμίζει με φιλιά σαν να έλειπες μια εβδομάδα. Σαφώς πρέπει να σημειωθεί ότι παρ’ όλα τα σημάδια της αγάπης, το Havanese εύκολα μένει σπίτι μόνο του οπότε συνήθως κοιμάται – αρκεί βέβαια να το συνηθίζει από μικρή ηλικία. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μεγαλώνοντας το Havanese δεν χάνει τα υπέροχα χαρακτηριστικά του. Πάντα παραμένει ένα χαρούμενο, φιλικό και παιχνιδιάρικο σκυλί.
ΑΝΑΓΚΕΣ – ΦΡΟΝΤΙΔΑ – ΥΓΕΙΑ
Λόγω του εύκολου χαρακτήρα το Havanese είναι ιδανικό για άπειρους ιδιοκτήτες. Μπορεί να ζει με οικογένεια με παιδιά αλλά και με μοναχικούς ανθρώπους. Όπως έγραψα παραπάνω, τα Havanese λατρεύουν τα παιδιά και τα παιχνίδια μαζί τους. Παραμένει όμως το θέμα συμπεριφοράς των παιδιών στα σκυλάκια. Φυσικά μιλάμε για μικρά παιδιά έως 6-7 ετών ίσως και παραπάνω που μπορούν να βλάψουν το σκυλί. Κατά κανόνα δεν πρέπει να αφήνετε το παιδί μόνο του με το σκυλί, το παιχνίδι πρέπει πάντα να γίνεται υπό την επίβλεψη ενός ενήλικα. Η φαντασία των μικρών παιδιών δεν έχει όρια και μπορούν πολύ εύκολα να τραυματίσουν ένα μικρόσωμο σκυλάκι.
To Havanese εξίσου καλά προσαρμόζεται σε διαμέρισμα όπως και σε μονοκατοικία με κήπο. Εάν ζει στο διαμέρισμα χρειάζεται τουλάχιστον 3 βόλτες την ημέρα και λίγο εκτόνωση στο σπίτι (παιχνίδια με μπαλάκι, κρυφτό, μαθήματα εντολών). Εάν έχετε κήπο μπορεί να παίζει εκεί μαζί σας αλλά πάλι χρειάζεται την καθημερινή του βόλτα. Είναι όμως ένα πολύ προσαρμόσιμο σκυλί και αν κάποια μέρα δεν μπορούμε να το πάμε μια μεγάλη βόλτα, δεν θα ανησυχούμε ότι να μας κατεδαφίσει το σπίτι (αρκεί βεβαίως να μη μας γίνει συνήθεια αυτό!). Έχει αρκετή αντοχή για ας πούμε ένα 2-ωρο χαλαρό περίπατο αλλά δεν συνιστώ να το πάρετε για ορειβασία η πολύωρη βόλτα με ποδήλατο (εκτός αν έχετε καλαθάκι στο ποδήλατο). Όμως, επειδή είναι αρκετά γρήγορο και ζωηρό, είναι κατάλληλο για διάφορα κυναθλήματα όπως το agility ή το dog dancing οπού δεν γυμνάζεται μόνο το σκυλί αλλά και ο ιδιοκτήτης του. Η εκπαίδευση οπωσδήποτε πρέπει να είναι θετική επειδή τα Havanese είναι πολύ ευαίσθητα.
Το μικρό μέγεθος και η φιλική διάθεση κάνουν το Havanese εύκολο επιβάτη σε διάφορα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μπορεί να μεταφέρεται σε ειδικό κλουβάκι ή τσάντα στην καμπίνα του αεροπλάνου, στο τρένο ή στο λεωφορείο. Επίσης στα ξενοδοχεία ή ακόμα και σε εστιατόρια πιο εύκολα δέχονται μικρόσωμα και τόσο χαριτωμένα σκυλάκια.
Τα Havanese μπορούν να ζουν αρμονικά με σκυλιά άλλων φυλών ακόμα και μεγαλόσωμα. Παρατηρώ στις βόλτες ότι το σκυλί μου θέλει να παίζει με όλα τα σκυλιά ανεξάρτητα φυλής, μεγέθους ή φύλου. Και με τις γάτες τα πάει πάρα πολύ καλά. Ξέρω επίσης ότι τα Havanese συνυπάρχουν χωρίς προβλήματα και με άλλα είδη ζώων.
Παίρνοντας ένα Havanese πρέπει να έχουμε υπόψη ότι το τρίχωμά του χρειάζεται τακτική περιποίηση. Όμως με λίγη προσπάθεια μπορούμε να το φροντίζουμε μόνοι μας χωρίς να ξοδεύουμε πολλά χρήματα για επαγγελματικό grooming. Το πρότυπο είναι σαφές εδώ και απαγορεύει το κούρεμα του Havanese (εκτός από τις πατούσες), εάν όμως κάποιος δεν σκοπεύει να το δείχνει σε εκθέσεις μορφολογίας, μπορεί να του κόψει λίγο τα μαλλιά αλλά ποτέ πολύ κοντά. Τα μακριά μαλλιά προστατεύουν το σκυλί από τη ζέστη και από το κρύο. Το βασικό μέλημά μας είναι να διατηρήσουμε το τρίχωμά του καθαρό και χωρίς κόμπους, οπότε επιβάλλεται τακτικό βούρτσισμα 2-3 φορές την εβδομάδα (ποτέ να μη βουρτσίζουμε στεγνό μαλλί επειδή σπάει η τρίχα!) και μπάνιο οπότε χρειάζεται (συνήθως κάθε 2 εβδομάδες) με τη χρήση ενός καλού σαμπουάν και μαλακτικού για σκύλους.
Πολύ σημαντικό επίσης είναι να καθαρίζουμε τακτικά τα αυτιά του ταυτόχρονα αφαιρώντας τρίχες από τον ακουστικό πόρο. Λόγω κατασκευής των αφτιών τα Havanese είναι επιρρεπή στην ωτίτιδα.
Τα Havanese συνήθως δακρύζουν οπότε κάθε πρωί καθαρίζουμε τα μάτια τους με φυσιολογικό ορό για να μη δημιουργούνται λεκέδες κάτω από τα μάτια.
Σε σχέση με πολλές άλλες φυλές τα Havanese είναι πολύ υγιή σκυλιά και ζουν πολλά χρόνια. Μέσος όρος ζωής είναι περίπου 15 χρόνια αν και γνωρίζω κάποια Havanese που έζησαν πάνω από 20 χρόνια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι είναι σχετικά καινούρια και όχι πολύ δημοφιλής φυλή και δεν πρόλαβαν να τη χαλάσουν γενετικά οι διάφοροι «εκτροφείς».
Οι πιο συχνές κληρονομικές παθήσεις που προσβάλλουν τα Havanese είναι:
– Patellar Luxation (εξάρθρωση επιγονατίδας)
– Καταρράκτης
– Progressive retinal atrophy (Προοδευτική ατροφία του αμφιβληστροειδούς)
Συνιστάται οι σοβαροί εκτροφείς να κάνουν προληπτικούς ελέγχους στα σκυλιά που προορίζονται για εκτροφή ώστε να μειωθεί όσο είναι δυνατόν η πιθανότητα μετάδοσης στα κουτάβια των προβληματικών γονιδίων.
Και τέλος μία προειδοποίηση:
Η κατοχή ενός Havanese μπορεί να οδηγήσει σε ένα πολύ ισχυρό εθισμό. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η αδυναμία αποχώρησής του και η επιθυμία απόκτησης άλλων.
Πριν αγοράσετε ένα Havanese οπωσδήποτε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας!
Ευχαριστώ πολύ την Anna Szczepaniak (kennel Almendares), την Nancy Fassot (kennel Star of Havanna) και την Mimmi Nylander (kennel Havanaville’s) για τη διάθεση των φωτογραφιών.
Από την Beata Budzyn, εκτροφέα Havanese
Όνομα εκτροφείου: HAVIHARA, Αριθμός Καταχώρησης F.C.I.: GR 022/12
Περιοχή: Ευκαρπία Σερρών, web: www.havihara.gr, Facebook: https://www.facebook.com/beata.budzyn
Τηλ: 6974 836999, email:havihara@otenet.gr
Ακολουθήστε τη Σελίδα του Dogpark.gr στο Facebook , στο Instagram και στο Twitter για άμεση ενημέρωση για όλα μας τα άρθρα αλλά και για θέματα που δεν καλύπτουμε εδώ!